Κλήδονας

Το έθιμο του Κλήδονα ήταν μια καλοκαιρινή ειδωλολατρική εκδήλωση που συνέπιπτε με τα γενέθλια του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου στις 24 Ιουνίου και συνδεόταν με την καρποφορία των δέντρων. Το έθιμο αναφερόταν στο θέμα της παντρειάς, με τη μορφή προφητείας. Θα έλεγε κανείς ότι ήταν ένα είδος Μαντείου.
Πρωταγωνιστές του εθίμου ήταν τα ανύπαντρα κορίτσια, που με τις αυστηρές κοινωνικές αντιλήψεις εκείνης της εποχής, εύρισκαν την ευκαιρία να εκφραστούν ελεύθερα.

Στολίζουμε τον Κλήδονα και τώρα και του χρόνου
Κάτμαρι και καρυοφύλλι στην κορφή απ’το γιοφύρι.
Όπου πέσει όπου λάχει τα καλά του Ντράσκα να’χει.

Με αυτό το τραγούδι τα κορίτσια κάθε μαχαλά(ενορίας) στόλιζαν τον Κλήδονα. Ο Κλήδονας είναι ένα μεγάλο αγκαθωτό κλαδί ή θάμνος, το οποίο την ημέρα της γιορτής το στόλιζαν με καρπούς της εποχής(καίσια, ρίκια, κεράσια, κ.ά.)και με ένα λουλούδι στην κορυφή. Τα κορίτσια που προγραμμάτιζαν και συμμετείχαν στο έθιμο, διάλεγαν ένα σπίτι με μεγάλη αυλή, όπου εκεί στήνανε τον Κλήδονα, με την βοήθεια του νοικοκύρη, τον πατέρα μιας από τις κοπέλες.
Παραμονή του Κλήδονα οι κοπέλες, με ευχάριστη διάθεση βαστώντας «γκιούμια»(μεταλλικά δοχεία νερού) η σταμνιά, πηγαίνανε στη λίμνη για να φέρουνε το «βουβό» νερό. Σε όλη την διαδρομή δεν έπρεπε να μιλάνε ούτε να γελάνε. Τα αγόρια, τώρα, τόσο στον δρόμο του πηγαιμού όσο και της επιστροφής, περιέπαιζαν τις κοπέλες με διάφορες φράσεις και γέλια, με σκοπό να τις αποσπάσουν έστω και μια λέξη ή ένα γέλιο. Σε περίπτωση που το πετύχαιναν ματαιωνόταν η μεταφορά του «βουβού» νερού και η κοπέλα ήταν υποχρεωμένη να χύσει το νερό και να κάνει δεύτερη προσπάθεια.
Όσες κοπέλες καταφέρνανε να φέρουν το «βουβό» νερό στο σημείο του Κλήδονα, έριχναν μέσα στα «γκιούμια» η τα σταμνιά, κάποιο δικό τους κόσμημα που αργότερα αυτό θα προφήτευε την τύχη τους. Τα σκέπαζαν με μια πετσέτα και τα αφήνανε όλο το βράδυ, για να τα δουν τα άστρα και το φεγγάρι, για να έχουν καλά χαμπέρια(ειδήσεις). Εν τω μεταξύ το μεσημέρι, μαζεύονταν όλες μαζί σε κάποιο σπίτι από τις κοπέλες, γράφανε τα στιχάκια με τους χρησμούς και τρώγανε πίττες (κυρίως κολοκυθόπιτες) που οι ίδιες είχαν κάνει.
Την άλλη μέρα το πρωί, αφού συγκεντρώνονταν πάλι όλες μαζί γύρω από τον Κλήδονα, τραβούσε η κάθε μια ένα κόσμημα μέσα από τα «γκιούμια» και τα σταμνιά, και σε όποια ανήκε αυτό, διαβάζανε ένα στιχάκι όπου αντιστοιχούσε στην τύχη της καθεμίας. Αφού γινόταν αυτό, με γέλια και χαρές, όλες οι κοπέλες, ρίχνανε το αμίλητο νερό μέσα στην λίμνη, από όπου το είχαν πάρει, και όταν ησύχαζαν τα νερά σε εκείνο το σημείο, σκύβανε να δουν μες στο νερό η κάθε μια αυτόν που επιθυμούσε.
Έπειτα, γυρνούσαν και πάλι στον Κλήδονα και στήνανε τρανό χορό γύρω από αυτόν. Τέλος, βάζανε την μεγαλύτερη να τον «τσουλήσει»(τινάξει) για να πάρουν τα φρούτα με τα οποία τον είχαν στολίσει, και με γέλια, χαρές, πειράγματα, φώναζαν, «άντε και του χρόνου».