Άγιος Λουκάς

Ο ναός του Αγίου Λουκά είναι ξυλόστεγη μακρόστενη μονόχωρη βασιλική, με γυναικωνίτη στο δυτικό τμήμα, όπου σε προγενέστερα μνημεία υπάρχει ο νάρθηκας. Ανατολικά καταλήγει σε ημιεξαγωνική κόγχη. Σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει εξωτερικά πάνω από την είσοδο του ναού (χαραγμένη πάνω σε μαρμάρινη πλάκα) ο ναός χτίστηκε το 1840 πάνω σε ερείπια αρχαιοτέρου ναού με το ίδιο όνομα. Από τις τομές που έγιναν εσωτερικά και εξωτερικά, οι οποίες εξυπηρετούσαν την μελέτη του μνημείου, βρέθηκαν υπολείμματα τοιχοποιίας που ίσως προέρχονται από παλαιότερο κτίσμα. Μελετώντας και τις πηγές που υπάρχουν, συμπεραίνουμε ότι υπήρχε πράγματι και παλιότερος ναός.

Το 1823, παραμονές 25ης Μαρτίου, έγινε λιτανεία στο ναό του Άγιου Λουκά με αφορμή την κάθοδο του Σκοντράν πασά, ο οποίος με τον στρατό του έκανε αρκετές καταστροφές στην πόλη. Τη λιτανεία οργάνωσαν οι μεμυημένοι στην Φιλική Εταιρεία. Το γεγονός προκάλεσε την οργή του Πασά, ο οποίος με την σειρά του κατέστρεψε το μνημείο. Ο ναός του Αγίου Λουκά παλαιότερα ήταν έδρα ενορίας, γι’ αυτό άλλωστε ακόμα και σήμερα η ενορία αναφέρεται με αυτό το όνομα. Επίσης, σώζεται ευαγγέλιο, το οποίο αφιερώνεται στο ναό με τη χρονολογία 1663, καθώς και δισκοπότηρο με χρονολογία 1743.