Σιδηροχώρι (Ερείπια βυζαντινού Κάστρου – Λογγάς)
Την άνοιξη του 1017 ο Βασίλειος Β, συνεχίζοντας τον πόλεμο του εναντίον του Σαμουήλ, αφού ξεχειμώνιασε στο ιδιαίτερα ασφαλισμένο κάστρο της Μοσυνούπολης, επιστρέφει και πολιορκεί το φρούριο Λογγά. Το καταλαμβάνει, το καίει και μοιράζει στα τρία τους αιχμαλώτους, στους Ρώσους συμμάχους του, στο στρατό και το τρίτο μέρος των αιχμαλώτων κράτησε για τον εαυτό του. Ο σημερινός δρόμος που οδηγεί στο Σιδηροχώρι αποτελεί και την μοναδική προσπέλαση προς το επικλινές πλάτωμα του οχυρού οικισμού, που διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά ενός οχυρού μεσαιωνικού καταφυγίου. Το ψηλότερο σημείο του οχυρώματος έχει υψόμετρο 920 μέτρα. Τα ερείπια του παλιού οικισμού στους πρόποδες του λόφου, έχουν υψόμετρο 685 μέτρα. Συνεπώς ο οχυρός λόφος έχει ολικό ύψος 235 μέτρα περίπου. Η κάτοψη του οχυρώματος διακρίνεται καθαρά. Πρόκειται για ένα κάστρο-καταφύγιο σκαρφαλωμένο σε μια υπερβολικά δυσπροσπέλαστη πλαγιά βουνού η οποία ελέγχει απόλυτα όλο τον κάμπο της Καστοριάς.
Η θέα από το κάστρο του Λογγά προς την λίμνη είναι πραγματικά μοναδική. Οι πέτρες που βρέθηκαν στον ίδιο τόπο, έχουν σχετικά μικρές διαστάσεις και έχουν συναρμολογηθεί χωρίς κονίαμα (ξερολιθιά). Σε κανένα σημείο του τείχους δεν διαπιστώνεται η ύπαρξη πύργου. Άρχοντας του κάστρου αναφέρεται ως ο κόμης Νικόλαος με τους γιούς του (Δαυίδ, Μωυσή, Ααρών και Σαμουήλ). Εάν ο θρύλος που έχει διασωθεί στις παραδόσεις των γειτονικών οικισμών με το Λογγά και μιλάει πως στην Gradiste του Λογγά είναι θαμμένος «ο βασιλιάς Δαυιδ και η κυρά του η Σέστα» (από όπου και παράγεται κατά την τοπική παράδοση και η παλιά ονομασία του γειτονικού χωριού Σιστέβο) μέσα σε ολόχρυση λάρνακα επαληθευτεί με ανασκαφές, τότε θα μπορέσουμε να έχουμε ένα πρόσθετο ακόμα στοιχείο για το βυζαντινό αυτό κάστρο του Λογγά.
