Με πολλές θεωρίες για την προέλευση του ονόματός της που πρωτοεμφανίσθηκε τον 10ο αιώνα, η περιοχή της Καστοριάς συνδέεται με το αρχαίο Κέλετρον και τις Βυζαντινές πόλεις  Διοκλητιανούπολη και Ιουστινιανούπολη. Η απαρχή της ανθρώπινης κατοίκησης στην περιοχή της Καστοριάς χρονολογείται από τη νεολιθική εποχή. Στην πορεία του χρόνου καταλαμβάνεται από τους Ρωμαίους, οι Βυζαντινοί την ανοικοδομούν, οι Βούλγαροι και οι Νορμανδοί την καταλαμβάνουν και πέφτει τελικά στα χέρια των Φράγκων. Ακολουθούν το Δεσποτάτο της Ηπείρου και η Αυτοκρατορία της Νίκαιας, για να ξαναενταχθεί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι να περάσει στα χέρια των Σέρβων και των Οθωμανών και τελικά στις αρχές του 20ου αιώνα να αποτελέσει μέρος της Ελληνικής επικράτειας.
Μιά πόλη εύπορη στο βάθος του χρόνου, με την παραγωγή της γούνας και των δερμάτων, να αποτελούν πηγές ευμάρειας από το Μεσαίωνα και μετά. Δείγματα της ευμάρειας αυτής στέκουν σήμερα διάσπαρτα σε όλη την πόλη, κάνοντάς την να μοιάζει ένα ανοιχτό μουσείο παραδοσιακής μεγαλοαστικής, αλλά και Βυζαντινής αρχιτεκτονικής.
Τα προνόμια που απολαμβάνει η πόλη και ο ίδιος πλούτος είναι οι συνένοχοι για όλον το σημαντικό Βυζαντινό πλούτο που βρίσκουμε σήμερα στις παραδοσιακές γειτονιές της. Πουθενά αλλού στον Ελλαδικό χώρο, δεν θα βρεθούν σε τόση μεγάλη αναλογία στον αστικό χώρο αρχιτεκτονήματα του Βυζαντίου και της αστικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Όλη η πόλη ένα ανοιχτό μουσείο εναλλαγών. Η ωραιότερη αστική λίμνη στην Ελλάδα και τα πουλιά της, το παραλίμνιο δάσος και τα γύρω βουνά, οι ιστορικοί τόποι και η αρχιτεκτονική, τα μονοπάτια και η καλλιτεχνία της. Περπατώντας στην πόλη και στα 15 χλμ του παραλίμνιου μετώπου της, μπορείτε να νιώσετε για λίγο ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει από το παρελθόν. Και συνυπάρχουν η φύση με την ιστορία και την αρχιτεκτονική και η τέχνη με τους ανθρώπους της.
Και όσο και αν αυτή η πόλη Μουσείο είναι στα καλύτερα της κατά τη διάρκεια των κρύων μηνών με αποκορύφωμα τον Γενάρη, είναι κι ένα μοναδικό σκηνικό απόδρασης τους ζεστούς Ελληνικούς μήνες, με το πράσινο χρώμα να κυριαρχεί και τις παραλίμνιες δραστηριότητες να είναι στο αποκορύφωμά τους.